essay on Gayatri Jayanti ગાયત્રી જયંતિ પર નિબંધ: ગાયત્રી જયંતિ પર નિબંધ: હિંદુ સંસ્કૃતિમાં દેવી ગાયત્રીને વિશેષ સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. જીવન અને પૃથ્વી વચ્ચેનો સંબંધ દેવી ગાયત્રી દ્વારા જ શક્ય છે. તેણીને વેદની ઉત્પત્તિનો આધાર પણ માનવામાં આવે છે. ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ પોતે ગીતામાં ગાયત્ર દેવીનો મહિમા કહે છે.ગાયત્રી જયંતિ ક્યારે ઉજવવામાં આવે છે તેના પર વિવિધ મંતવ્યો
ગાયત્રી જયંતિ પર નિબંધ.2024 essay on Gayatri Jayanti
ગાયત્રી જયંતિ પર નિબંધ.2024 essay on Gayatri Jayanti
ગાયત્રી જયંતિ તિથિના સંદર્ભમાં વિવિધ સિદ્ધાંતો પ્રચલિત છે. કેટલાક માને છે કે તે જ્યેષ્ઠ માસમાં શુક્લ પક્ષની દશમી પર ઉજવવામાં આવે છે, આ દિવસે ગંગા દશેરા પણ ઉજવવામાં આવે છે. તેથી તે ગંગા દશેરા પર ઉજવવામાં આવે છે. અન્ય એક તથ્ય અનુસાર, તે જ્યેષ્ઠ માસમાં શુક્લ પક્ષની એકાદશી પર ઉજવવામાં આવે છે. આ સિવાય કેટલાક શ્રાવણ મહિનાની પૂર્ણિમાએ પણ તેની ઉજવણી કરે છે.
ગાયત્રી જયંતિ કથા
પૌરાણિક કથાઓમાં પણ ગાયત્રી જયંતિના અનેક ઉલ્લેખો છે. આવા એક ગ્રંથ મુજબ ગાયત્રીને વેદોનો સાર માનવામાં આવે છે. ભગવાન બ્રહ્માએ ગાયત્રીની ઉત્પત્તિ વિશે વાત કરી છે. બ્રહ્માંડમાં જ્ઞાન અને બોધ ગાયત્રીના સ્વરૂપો માનવામાં આવે છે.
ભગવાન બ્રહ્માએ વિશ્વની રચનાની શરૂઆતમાં ગાયત્રીનો વિકાસ કર્યો હતો અને તેથી તેને ગાયત્રી કહેવામાં આવે છે.ચાર વેદોની રચના કરતા પહેલા ભગવાન બ્રહ્માએ 24 શબ્દોના ગાયત્રી મંત્રની રચના કરી હતી. ગાયત્રી મંત્રનો દરેક શબ્દ પોતાનામાં સંપૂર્ણ જ્ઞાન છે. તેમાં તમામ સૂક્ષ્મ તત્ત્વો છે. આ પછી, વેદ બ્રહ્મા અને ગાયત્રીના સંયોજન તરીકે વિકસ્યા.
ગાયત્રી જયંતિ પર નિબંધ.2024 essay on Gayatri Jayanti
ગાયત્રી અને વેદ વચ્ચેનો સંબંધ
માતા ગાયત્રીને વેદના પ્રણેતા માનવામાં આવે છે. એટલા માટે ગાયત્રી મંત્રને તમામ વેદોનો સાર માનવામાં આવે છે, જેનો અર્થ છે કે વેદોમાંની દરેક વસ્તુ ગાયત્રી મંત્રમાંથી જ ઉત્પન્ન થઈ છે. ચારેય વેદ વાંચીને જે પુણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે તે માત્ર ગાયત્રી મંત્રના પાઠથી જ પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. ગાયત્રી ચારેય વેદોની માતા છે, તેથી જ તેમને વેદમાતા પણ કહેવામાં આવે છે.
ગાયત્રી સંબંધિત કથાઓ
ગાયત્રી કથાઓ આપણને ગાયત્રી સંબંધિત તમામ વાર્તાઓનો આધાર પૂરો પાડે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે વિશ્વામિત્રએ ઘણી મહેનત પછી માતા ગાયત્રીનું સર્જન કર્યું અને તેમને બધા માટે સક્ષમ અને સુલભ બનાવ્યા.
ગાયત્રીની વિવાહ કથા
ગાયત્રી પરની એક પ્રચલિત કથા અનુસાર, એકવાર ભગવાન બ્રહ્મા વિશ્વના કલ્યાણ માટે યજ્ઞનું આયોજન કરવા માંગતા હતા. જ્યારે યજ્ઞ શરૂ થવાનો હતો ત્યારે તેમની પત્ની સાવત્રી તેમની સાથે હાજર ન હતી અને તેથી તેઓ શુભ મુહૂર્તમાં યજ્ઞ શરૂ કરી શક્યા ન હતા. જ્યારે ઘણું મોડું થયું ત્યારે બ્રહ્માજીએ ગાયત્રીને બોલાવી અને યજ્ઞમાં પોતાની બાજુમાં બેસવા કહ્યું.
આ યજ્ઞ કરનાર પુરુષની પત્ની માટે આરક્ષિત છે. થોડા સમય પછી સાવિત્રી ત્યાં આવી અને ગાયત્રીને બ્રહ્માજીની બાજુમાં પત્ની તરીકે બેઠેલી જોઈ. આ રીતે ગાયત્રીના લગ્ન પૌરાણિક કથાઓ મુજબ ભગવાન બ્રહ્મા સાથે થયા.
ગાયત્રી જયંતિ પર નિબંધ.2024 essay on Gayatri Jayanti
ગાયત્રીની પૂજા કરવાથી લાભ થાય છે
ગાયત્રીને શક્તિનો અવતાર માનવામાં આવે છે. સર્વાંગી વિકાસ માટે ગાયત્રીની ઉપાસના કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. દેવી ગાયત્રીની પૂજા જીવનની તમામ સમસ્યાઓ દૂર કરે છે અને વ્યક્તિને સત્યની નજીક લાવે છે.હિંદુ શાસ્ત્રોમાં ગાયત્રીની પૂજાને જાદુઈ માનવામાં આવે છે.
બ્રહ્માંડના તમામ શક્તિશાળી તત્વોમાં ગાયત્રી ખૂબ જ શક્તિશાળી ઊર્જા છે. ગાયત્રીની ઉપાસના કરીને વ્યક્તિ સારો વક્તા બની શકે છે અને સદ્ભાવનાનો આદેશ આપી શકે છે.
ત્રિપદ ગાયત્રી મહિમા
ગાયત્રીને આધ્યાત્મિક, માનસિક અને વર્તન ગુણોનો આધાર માનવામાં આવે છે. આ ગુણોથી મળતા સુખ પાછળ ગાયત્રી શક્તિ છે. આ ગુણોને સત, રઝ અને તમમાં વહેંચવામાં આવ્યા છે. તેમના પર વિજય મેળવવા માટે ગાયત્રીની પૂજા કરવી મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે. આ ત્રણેય વર્ગો ગાયત્રીની શક્તિ હેઠળ આવે છે. તેથી જ ગાયત્રીને ‘ત્રિપદ’ પણ કહેવામાં આવે છે. આ ત્રણ પાસાઓ પર કાબુ મેળવ્યા પછી જ વ્યક્તિનું કલ્યાણ થાય છે.
ગાયત્રી જયંતિ પર નિબંધ.2024 essay on Gayatri Jayanti
ગાયત્રી મંત્રના ફાયદા અને શક્તિ
‘ઓમ ભૂર ભુવા સ્વાહા તત્સ વિતુર્વરેણ્યમ
ભર્ગો દેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યોનઃ પ્રચોદયાત્.’
ગાયત્રી મંત્રની અસર અત્યંત સૂક્ષ્મ પણ સ્થિર છે. આ મંત્રનો જાપ કરવાથી દરેક પ્રકારના દુ:ખનો નાશ થાય છે. ગાયત્રી મંત્રનો જાપ ભક્તોમાં સુષુપ્ત રહેલી શક્તિને આહ્વાન કરે છે.આ મંત્રનો જાપ કરવાથી સફળતા અને સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે. ગાયત્રી મંત્રને વૈજ્ઞાનિક રીતે પણ માન્ય માનવામાં આવે છે.
તે પરમ બ્રહ્મ ક્રિયાનો એક ભાગ છે. ગાયત્રી મંત્રનો જાપ એ ભગવાનની ઉપાસનાનો સૌથી સરળ અને ઝડપી માર્ગ છે. ભક્ત આ માર્ગ પર ચાલીને સફળ જીવન જીવે છે.ભગવદ્ ગીતા ગાયત્રી પર નીચેનો શ્લોક જણાવે છે –
‘ચાંદો મેં મેં ગાયત્રી હુ’, ગાયત્રીનું મહત્વ હિન્દુ ધર્મમાં ઉપલબ્ધ વિવિધ તથ્યો પરથી જાણી શકાય છે. પૌરાણિક કથાઓમાં વિવિધ મંત્રો પર વિવિધ વિચારોની વિવિધ શાળાઓ છે જો કે જ્યારે ગાયત્રી મંત્રની વાત આવે છે, ત્યારે વિવિધ સમુદાયોના તમામ સંતો તેની અપાર શક્તિ પર સંમત થાય છે.અથર્વવેદમાં ગાયત્રીની પૂજા કરવામાં આવી છે. ગીતામાં તેને આપનાર માનવામાં આવે છે.
ઉંમર, આયુષ્ય, શક્તિ, કીર્તિ, સંપત્તિ અને બ્રહ્મતેજ. વિશ્વામિત્ર મુજબ ચારેય વેદોમાં ગાયત્રી સમાન કોઈ મંત્ર નથી. ઘણા કહે છે કે – બ્રહ્માજીએ ગાયત્રી લખી છે જે ત્રણેય વેદોનો સારાંશ આપે છે, જેનો અર્થ છે કે ગાયત્રી મંત્ર જેવો શુદ્ધ અને દિવ્ય મંત્ર બીજો કોઈ નથી.
આ પણ વાંચો